Aan tafel in Italië 🇮🇹

Aan tafel in Italië

        📖 Hoe is de menukaart opgebouwd?

        🍽️  Van ontbijt tot diner. Een etmaal rond.

       🍝  De Italiaanse eetcultuur. Een top 20 met typische Italiaanse eetgewoonten.

 

de italiaanse eetcultuur

Italië is een land vol prachtige, oude gebruiken en manieren. De Italiaan is er maar wat trots op! Er gaat niets boven hun land, hun keuken en hun gewoontes!

 

Als je wel eens op vakantie bent geweest in Italië dan weet je ongetwijfeld dat de menukaart afwijkt van die uit Nederland.

 

Ik zal de verschillende gangen, gewoonten en gebruiken voor je uitleggen. Zodat je de volgende keer als je uiteten gaat in een Italiaans restaurant goed voorbereid bent.

 

De opbouw van de menukaart

🍴ANTIPASTI: De letterlijke vertaling van antipasti is ‘voor de maaltijd’. (Il pasto = de maaltijd). Het is een beetje verwarrend, maar in feite is dit niet de eerste gang, maar iets wat je eet voordat je aan de maaltijd begint.

🍴 PRIMI PIATTI: Als tweede op de kaart vinden we Primi Piatti. Primi betekent ‘eerste’ in meervoud, en piatti betekent ‘borden’. Dit zijn dus de eerste borden. Je vraagt je nu natuurlijk af wat ligt er op het eerste bord? Primi piatti is altijd een warm gerecht, meestal pasta.

Als Nederlanders hebben wij er lang aan moeten wennen dat na een bord pasta of risotto nog een hoofdgerecht komt. Zeker omdat meestal flinke porties worden uitgeserveerd. Inmiddels zijn we eraan gewend, en delen we samen 1 porti pasta om nog een gaatje over te houden voor het hoofdgerecht. (Secondo Piatto)

🍴 SECONDI PIATTI: Dit is het hoofdgerecht. De tweede bord bevat altijd vis of vlees. (Vegetarische gerechten zijn nog steeds lastig te vinden) Afhankelijk waar je bent in Italië, tref je meer of minder vis aan op de kaart. Naarmate je dichter bij de kust bent, staat er meer vis op het menu, als er überhaupt vlees op de kaart te vinden is. In het binnenland staat er altijd vlees op het menu en bijna geen vis. Italianen hechten veel waarden aan versheid.

En dan hebben wij Nederlanders er ook aan moeten wennen dat bij het hoofdgerecht niet automatisch aardappelen of frites geserveerd wordt.

In het begin waren wij niet de enige buitenlandse gasten die een bord kregen gepresenteerd met een overheerlijk stuk vlees met…..niks erbij!

Wij hadden dus duidelijk op de menukaart het kopje “Contorni” gemist.

🍴CONTORNI: zijn de bijgerechten en deze krijg je dus niet standaard bij je hoofdgerecht. Een paar voorbeelden van contorni zijn aardappels uit de oven, gesmoorde spinazie of gegrilde groenten. Deze dien je dus apart te bestellen en kosten doorgaans een paar euro per gerechtje.

🍰DOLCE: De hoogste tijd om uitgebreid na te tafelen. Italianen zijn dol op zoete gerechten, dus aan keuze geen gebrek. Vaak wordt gebruik gemaakt van seizoensgebonden dagverse producten die niet op de kaart staan. De ober zal dan in snel tempo aan je tafel een rits dessert opsommen. Voor toeristen die niet goed de taal beheersen is dit lastig te volgen. Schaam je niet om te vragen om het te herhalen. Soms als je geluk hebt is er een vitrine waar je jouw gewenste dolce kunt aanwijzen!

CAFFÈ & DIGESTIVO: Zodra je deze ‘borden’ (gangen) met antipasti, pasta, vlees of vis en ook nog een lekker zoet nagerecht met goed gevolg hebt doorstaan komt ná het toetje de koffie. Jazeker, ná het dessert. Want je zou denken dat tegelijk met een koekachtig nagerecht een kopje koffie best goed samengaat, daar denken de Italianen anders over. Koffie pas na ‘il dolce’. Bij kopje koffie ligt de nadruk trouwens op kopJE! De inhoud past ruim in een vingerhoedje. Wat Nederlanders espresso noemen is voor een Italiaan eenvoudigweg ‘Caffè’.  Cappuccino wordt in Italië beschouwd als ‘ontbijtkoffie’ Dus bestel deze liever niet. Natuurlijk is de klant koning, maar achter je rug word je uitgelachen; “Och och, heb je weer een buitenlander!”

La Cena, of wel het diner kun je altijd afsluiten met een digestivo, bijvoorbeeld een likeur zoals amaro of grappa. 🥃  Limoncello is verreweg de bekenste 🍋.

🍕PIZZA: Nu hoor ik je denken: is Pizza ook een gang? Nee, in de Italiaanse menukaart wordt pizza niet als aparte gang vermeld. Pizza kan worden geserveerd als hoofdgerecht. In de Italiaanse keuken wordt pizza beschouwd als snelle hap en wordt vaak gegeten als informele maaltijd.

de italiaanse eetcultuur 2

Van Ontbijt tot Diner

La colazione 🥐
Een Italiaan ontbijt anders dan we gewend zijn. In Italië is het gebruikelijk om in de ochtend snel een cappuccino met een cornetto of een brioche te nemen. Dit doet men bij een barretje, vaak staand aan de toonbank.
Wil je tijdens de eerste koffiepauze in een Italiaans café de lokale gebruiken volgen? Houd dan het volgende in gedachten: na 11 uur bestel geen cappuccino of cappucc (spreek uit; kapoetsj). De echte Italiaan stapt over op caffè. Waarmee wij dus espresso bedoelen. Die drink je met heel veel suiker. Geniet van een espresso zoals ie bedoeld is; heet, sterk en zoet!

Il Pranzo 🍲
Ook de lunch is anders. Een simpele boterham met ham en kaas, weggestopt in een plastic zakje of broodtrommel? Niet mogelijk! No Possible!
In Italië lunch je tussen de middag in het barretje om de hoek of in een restaurant. Dit is meteen de rede waarom je tussen 12 en 15 niemand kunt bereiken. Menù di lavoro (werkmenu) is daarvoor speciaal bedoelt. Voor €13,- heb je een 2-gangen lunch met daarbij ook nog een glas wijn. De werkgever betaald daar een gedeelte aan mee. Nee, het in Nederland o zo gebruikelijke koffiezetapparaat en het cup-a-soup-tussendoortje is in Italië onbekend.
Op zondag is il Pranzo de hoofdmaaltijd van de dag. Je gaat naar La mamma of naar een restaurant. Samen met de hele familie genieten van meerdere gangen. Het kan daarom voorkomen dat je op zondagmiddag bij een restaurant niet terecht kunt als je niet gereserveerd hebt. Binnen is het een drukte van jewelste. Druk pratende gasten, geschreeuw van kinderen en obers die zenuwachtig en gestrestst alles in goede banen proberen te leiden.

Aperitivo 🍸
In Nederland hoor je rond borreltijd vaak: “Laten we een pilsje pakken” In Italië neemt men eerder een glas witte wijn. “Prendere un Bianchino”-
Het tijdstip om samen een glaasje wijn te drinken is dan zo rond 18 uur. Na het werk en voor het diner. Naast het wijntje wordt vaak op het terras een klein hapje van het huis geserveerd. Zoals olijven, zoute chips of een pizzapunt.

La Cena 🥘
De uitgebreide maaltijd. Neem er de tijd voor en geniet. Piano Piano.
Rond 20 uur aan tafel. Niet eerder. Ook niet in een restaurant. Je komt aan de gesloten deur. De meeste Italianen druppelen zelfs pas na negenen binnen. Wijn op tafel. En volgens Italiaans gebruik bedient iedereen zichzelf.

de italiaanse eetcultuur 3

De Italiaanse eetcultuur

De Italiaanse eetcultuur, je zou er een boek over kunnen schrijven.

Laten wij het hier houden bij een top 20 van Italiaanse eetgewoonten

  1. Brood bij de maaltijd. Gebruik het om je bord schoon te schrapen. Dit heet ‘fare la scarpetta’. En wordt zeer gewaardeerd!
  2. Spaghetti eet je met een vork. Alleen een vork. Een lepel erbij is not-done, En een mes? NOO WAY!!!
  3. Bord leeg, bord weg! De ober is bijna panisch wat afruimen betreft. Het is de gewoonste zaak dat je lege bord al wordt weggehaald terwijl je tafelgenoten nog zitten te eten.
  4. Na 11en geen Cappuccino
  5. Bij aankomst in een restaurant wacht je even tot de ober je naar een tafel brengt. Zij weten precies welke tafel vrij is.
  6. Zodra je je bord geserveerd krijgt begin maar te eten. Wacht niet tot iedereen aan tafel zijn/haar eten heeft. Men houdt niet van koud eten.
  7. Parmezaanse kaas, lekker! Maar niet bij visgerechten.
  8. Salade wordt nooit, maar dan ook nooit bij het hoofdgerecht gegeten. En zeker niet op hetzelfde bord. Je gaat toch niet je zorgvuldig bereide warme hoofdgerecht verknallen met koude groenten! Een salade eet je nadat je bord van het hoofdgerecht leeg is.
  9. Aardappelen worden in Italië gezien als groenten. En valt onder ‘Contorni”
  10. Geef je aan dat je de salade vooraf wilt, of dat je pasta naast en tegelijk met je hoofdgerecht wilt. Of dat de ene 2x een primi besteld en de andere een als eerste een secondo en daarna een primi. Dan gaat dit 9 van de 10 keer mis. Je loopt het risico dat alles tegelijk komt of dat alles in omgekeerde volgorde wordt geserveerd. De bediening raakt echt van slag met dit soort kris-kras ongebruikelijke acties.
  11. Een Italiaan eet bijna nooit alle gangen van het menu. Meestal een combinaitie ervan. Bv Antipasto en Primo, Antipasto en Secondo, Primo en Secondo)
  12. Een Italiaan drinkt wijn bij het eten. Daar is wijn voor bedoeld. Bestel gerust de huiswijn. Deze zijn vaak erg lekker. Ze worden geserveerd in halve- of hele literkaraffen. Water wordt ook altijd naast wijn gedronken.  Aqua Naturale (stil) of Aqua Frizzante (Bubbel)
  13. Ketchup op je pasta?! Oh, nee. Waag het niet. Er wordt veel aandacht besteed aan de verse tomatensaus.
  14. Ananas op de pizza is een No Go! Houd je van Ananas op de pizza? Houd het maar even geheim
  15. Bij pizza drinkt men bier! Wijn bij pizza kan natuurlijk wel, maar een Italiaan vindt dit raar. Bier en pizza doet het goed samen.
  16. Tijdens het wachten op de overheerlijke pizza, een schaaltje frietjes. Gewoon om alvast lekker op te knabbelen.
  17. Eten en lopen kan niet. Eten is een rustmoment. Geen snelle hap onderweg. Dus ook geen broodje in de hand als je door de stad wandelt. Eten; daar neem je de tijd voor.
  18. Waren de ogen groter dan de maag? Met andere woorden; misschien toch te veel besteld? Vraag gerust een Doggybag. Het is altijd een goed idee. Men houdt niet van verspilling.
  19. Fooi geven is gebruikelijk. Maar een klein bedragje volstaat. Vaak zit dit al in de prijs verwerkt.
  20. Afrekenen doe je bij de bar, daar waar de kassa is. Niet aan tafel.
de italiaanse eetculltuur 4

Laat je vooral niet afschrikken door al deze tafelregels. Begeef je gerust tussen de locals. Ga op de eerste plaats genieten van al het lekkere eten wat de kok voor je bereidt. De bediening ontvangt je met open armen en biedt je altijd een helpende hand als je er niet uit komt. En nog eens iets…je mag best een beetje door de mand vallen. Je bent tenslotte toerist!

Tip: In veel restaurants in Le Marche is geen engelstalige menukaart voorhanden. Gebruik je mobiel. Google -vertalen nu – Google lens (foto)

BUON APPETITO

Nog niet uitgelezen?

nl_NLNederlands
× Stuur een appje!